Luật Bosman và sự sụp đổ của đế chế Ajax Amsterdam

Giai đoạn những năm 90 của thế kỷ trước, Ajax Amsterdam là thế lực thực sự tại đấu trường Champion League. Nhưng kể từ khi luật Bosman được thông qua, nó đã làm sụp đổ đi mất một huyền thoại đến từ Hà Lan.

Ajax Amsterdam đã từng là một đế chế của bóng đá thế giới, họ là một trong số ít đội có cơ hội bảo vệ thành công chức vô địch Châu Âu. Ajax lên ngôi tại mùa giải 1994/95 sau khi đánh bại AC Milan trong trận chung kết và một năm sau, họ thất bại trước Juventus trên chấm luân lưu đầy may rủi.

Nhưng rồi chỉ trong vòng vài năm, đội hình vô địch của họ bị tan rã theo cách họ không thẻ nào kiểm soát. Cả một đội bóng bắt đầu sụp đổ và không còn khả năng canh tranh cúp châu Âu trong suốt hơn 2 thập kỷ qua. Nguyên nhân xuất phát kể từ khi bộ luật Bosman được thông qua, nó đã làm thay đổi toàn bộ bộ mặt của bóng đá và phá hủy Ajax

Hơn 20 năm trước, trong đội hình chính của Ajax đá với AC Milan tại trận chung kêt thì có 9 cầu thủ là người Hà Lan và hầu hết đều xuất thân từ học viện của Ajax. Frank Rijkaard ra đi tới Tây Ban Nha và Italia thi đấu nhưng cũng quay trở về đội bóng hồi trẻ và góp mặt trong trận chung kết năm 1995. Danny Blind – cha của Daley Blind (Man United) đến với Ajax năm 16 tuổi. Thủ thành Edwin van der Sar và Marc Overmars thì trưởng thành từ những lò đạo tạo trẻ ở đội khác nhưng cũng gia nhập Ajax khi vẫn còn là viên ngọc thô.

Jari Litmanen, cầu thủ trẻ mới nổi khi ấy gia nhập đội bóng Hà Lan từ năm 21 tuổi và tiếp quản chiếc áo số 10 của huyền thoại Dennis Bergkamp. Limanen cùng các cầu thủ đồng hương cùng trang lứa khác như anh em de Boer, Michael Reiziger, Overmars, Edgar Davids hay Clarence Seedorf đã chơi bóng cùng nhau trong một thời gian dài.

Một năm sau trận chung kết năm 1995, 7/11 cầu thủ góp mặt trong đội hình chính khi ấy vẫn tiếp tục thi đấu cùng nhau và giúp Ajax lọt vào trận chung kết đối đầu với Juventus. Cho dù để thua Juve trên loạt đấu súng 11m cân não nhưng nhiều chuyên gia nhận định Ajax sẽ vẫn là một thế lực đáng gớm trong một khoảng thời gian rất dài nữa. Thế nhưng lịch sử đã rẽ theo một hướng khác.

Tháng 12/1995, Tòa án Công lý châu Âu đã đưa ra phán quyết về  trường hợp của Jean-Marc Bosman khi cho phép cầu thủ được chuyển nhượng tự do khi hết hợp đồng với CLB. Đây là một quyết định thay đổi bộ mặt của bóng đá lúc đó và trực tiếp ảnh hưởng đến Ajax khi CLB chưa có sự chuẩn bị để đối phó với nó.

Đầu tiên, Seedort chuyển tới Sampdoria với giá 1,5 triệu bảng và Rijkaard giải nghệ sau trận chung kết 1995. Mùa hè năm 1996, Davids lợi dụng luật Bosman để tới Italia khoác áo Milan. Một năm sau, là Kluivert và Winston Bogarde . Chưa dừng lại ở đó, năm 1997 Marc Overmars đến Arsenal với 7 triệu bảng. Mùa 1998/99 kết thúc, Ajax xếp thứ 6 ở giải quốc nội, thành tích tồi tệ nhất của họ từ năm 1965 và nó kéo theo các hệ lụy khác. Mùa hè 1999, những trụ cột cuối cùng là Litmanen và hai anh em nhà De Boer gia nhập Barcelona, Van der Sar tới Juve và Blind giải nghệ.

Ajax tan rã và không thể trở lại là thế lực của bóng đá châu Âu. Kể từ đó đội chủ dan Amsterdam chỉ vượt qua vòng bảng Champions League đúng 2 lần và lần gần nhất cũng từ năm 2006.

Có thể phải mất thểm một khoảng thời gian dài nữa, Ajax Amsterdam mới có thể trở lại thời kỳ hoàng kim. Nhưng nếu Ajax muốn làm được điều ấy, họ sẽ phải hy vọng rằng thế hệ trẻ tài năng đang có sẽ gắn bó với CLB trong một thời gian dài và rút ra kinh nghệm từ sai lầm quá khứ./